ترجمه چیست؟

ترجمه یا برگردان عبارت است از درک و تفسیر موضوعات، معانی، و مفاهیم پدید آمده در یک زبان (زبان مبدأ)، و سپس انتقال، معادل‌یابی و بازسازی آن‌ها در زبانی دیگر (زبان مقصد)؛ برای مثال ترجمه فارسی به انگلیسییاترجمه انگلیسی به فارسی به نحوی که کمترین افزایش یا کاهشی در صورت و معنا رخ ندهد. چنین تعریفی صرفاً یک تعریف دقیق و تحت‌والفظی است که جنبه نظری دارد چرا که هیچ پیامی را نمی‌توان میان دو زبان به‌گونه‌ای انتقال داد که کوچک‌ترین تغییری در آن صورت نپذیرد. این امر به‌دلیل ساختارهای متفاوت زبان‌ها و استفاده از واژگان خاص آن زبان است که ممکن است در زبان مقصد واژه یا مفهوم معادل وجود نداشته باشد. بنابراین مترجم ناگزیر است تا با حذف یا اضافه کردن برخی ویژگی‌ها ترجمه را انجام دهد.

پیشینه‌ی ترجمه در ایران

پیشینه‌ی ترجمه در ایران به روزگار هخامنشیان می‌رسد (۵۵۹–۳۲۱ ق.م). گستردگی این شاهنشاهی و ارتباطات گسترده‌ی آن با سرزمین‌های دیگر ترجمه را امری بایسته ساخته بود. کتیبه‌های هخامنشیان معمولاً به سه زبان فارسی باستان، اکدی، و ایلامی نوشته می‌شده است.

نخستین ترجمه‌ی دوران ساسانیان را مربوط به عصر خسرو اول انوشیروان می‌دانند. از نام‌دارترین آثاری که در این دوره ترجمه شد، باید به ترجمه‌ی «پنچه تنتره» یا «کلیله و دمنه» از سانسکریت به فارسی پهلوی اشاره کرد. هم‌چنین، در آغاز تمدن اسلامی ترجمه‌های متعددی از کتب فلسفی و علمی یونانی به پهلوی موجود بود.

کار ترجمه در ایران با کتاب‌های درسی دارالفنون رونق گرفت و بر اثر احیاء صنعت چاپ و اعزام محصلین به خارج گسترش یافت. از آن‌جا که هدف تأسیس این مؤسسه تربیتی در زمان عباس میرزا و به پیشنهاد روشن‌فکران و آزادی‌خواهان، اخذ تمدن و علوم و معارف مغرب زمین عنوان شده بود، لذا به استخدام معلمین خارجی نیز اقدام گردید. هم‌چنین کتب درسی خارجی در زمینه‌ی علوم، ادبیات، تاریخ، پزشکی و غیره با کمک همین معلمین به فارسی برگردانده شد. پس از چندی به توصیه‌ی عباس میرزا به ترجمه آثار ادبی نیز پرداختند. از آن‌جاکه محصلین بیشتر به فرانسه اعزام می‌شدند. زبان فرانسوی در کشور رایج گشت.

ترجمه انگلیسی به فارسی، فعالیتی با قدمتی نه‌چندان طولانی

پس از جنگ جهانی دوم، زبان انگلیسی جای زبان فرانسه را به عنوان زبان دوم گرفت و گسترش روزافزون یافت. امّا با وجود این‌که انگلیسی امروزه زبان دوم اکثریت محصلین ایرانی به شمار می‌رود، در قلمرو ادبیات هنوز هم بهترین مترجمان ما اغلب کسانی هستند که از زبان فرانسه ترجمه کرده‌اند.

قدمت انجام ترجمه‌ انگلیسی به فارسی به‌درستی مشخص نیست، امّا بی‌شک می‌توان انجیل را یکی از قدیمی‌ترین متونی دانست که از زبان انگلیسی به فارسی ترجمه شده است. بخش‌هایی از انجیل، در قرن سیزدهم میلادی به فارسی ترجمه شده است. البته در آن هنگام هنوز زبان انگلیسی مدرن شکل نگرفته بود و زبان انگلیسی میانه زبانی مرسوم در بین مردمان کشورهای انگلیسی زبان آن روزگار به‌شمار می‌رفت.

ترجمه انگلیسی به فارسی، فراگیرترین نیاز مخاطبینِ خدمات ترجمه

انگلیسی زبان مادری بیش از ۳۷۵ میلیون نفر در دنیا است. علاوه‌براین، شمار کسانی که زبان دوم آن‌ها زبان انگلیسی است بین ۴۷۰ میلیون تا ۱ میلیارد نفر می‌باشد (بسته‌ به این‌که تنها به زبان انگلیسی می‌توانند صحبت کنند و قادر به نوشتن به این زبان نیستند، یا این‌که بر زبان انگلیسی تسلط دارند). این امر زبان انگلیسی را به پُرکاربردترین زبان دنیا تبدیل کرده است.

به دلیل تأثیر بالای نظامی، اقتصادی، علمی، سیاسی و فرهنگی بریتانیا بر جهان پس از سده‌ی هجدهم و تأثیر ایالات متحده آمریکا از سده‌ی بیستم میلادی به این سو، این زبان در سطح جهان گسترش یافته و به عنوان زبان دوم، زبان میانجی و زبان اداری در بسیاری نقاط جهان کاربرد پیدا کرده‌است. انگلیسی در بسیاری از کشورها زبان میانجی است و مهم‌ترین زبان دنیا در زمینه‌های سیاسی، اقتصادی، نظامی، صنعتی، فرهنگی و علمی در روابط بین‌الملل به شمار می‌آید.

آن‌چه برای دانشجویان و پژوهشگران بسیار اهمیت دارد، این است که زبان انگلیسی، زبان علم است. بنابراین محققین، دانشجویان و اساتید ناگزیر از خواندن، درک، استفاده و ترجمه‌ی متون و مقالات انگلیسی به زبان فارسی یا بالعکس هستند. از خواندن یک مقاله یا کتاب ساده برای درک شخصی گرفته، تا انجام تمرینات و پروژه‌های دانشگاهی، تا نوشتن گزارش‌ها و خروجی‌هایی مانند پایان‌نامه، مقاله، فصل کتاب، کتاب و … همگی نیاز به انجام ترجمه انگلیسی به فارسی یا فارسی به انگلیسی دارد. این امر نیاز به انجام ترجمه انگلیسی به فارسی را به فراگیرترین نیاز مخاطبین در میان خدمات مختلف ترجمه از زبان‌های مختلف به یک‌دیگر تبدیل کرده است.

ارائه‌ی خدمات ترجمه انگلیسی به فارسی توسط ترجمانو

معمولاً بسیاری از افراد عبارت «ترجمه انگلیسی به فارسی آنلاین رایگان» را در گوگل جستجو می‌کنند. چنین جستجویی ممکن است تعدادی از سایت‌های ترجمه‌ی ماشینی، از جمله مترجم متن گوگل را به‌عنوان نتیجه در برداشته باشد؛ امّا واقعیت این است که مفهومی تحت عنوان «ترجمه متن رایگان» وجود خارجی ندارد! ترجمه ماشینی طی سال‌های اخیر پیشرفت‌های چشم‌گیری داشته است، امّا متاسفانه ترجمه انگلیسی به فارسی یا ترجمه فارسی به انگلیسی از این قاعده مستثنا است! ترجمه‌ای که مترجمین ماشینی تحویل می‌دهند بسیار ناقص است و به‌هیچ عنوان پاسخ‌گوی نیازهای ترجمه‌ای کابران دانشگاهی یا تجاری نخواهد بود. بنابراین کاربران فارسی زبان ناگزیرند برای انواع نیازهای ترجمه‌ای خود سفارشات خود را به مترجمینی که خدمات ترجمه متن را ارائه می‌دهند، بسپارند.

تصور غالب افراد این است که ترجمه به زبان فارسی برای کسی که به زبان انگلیسی تسلط دارد کاری ساده است. امّا تجربه‌ی همکاران ما در شبکه‌ی ترجمانو نشان‌دهنده‌ی این است که به‌هیچ عنوان نمی‌توان فردی را که در خواندن و نوشتن متون انگلیسی تبحر دارد، مترجم خوبی دانست. در حقیقت امر ترجمه، فرایندی کاملاً تخصصی و پیچیده است که نیاز به تجربه‌ی بسیار زیاد مترجم دارد. با درنظر گرفتن پیچیدگی‌هایی که ساختار و غنای زبان فارسی دارد، و تفاوت سطح فناوری و پیشرفت‌های علمیِ زبان انگلیسی در مقایسه با زبان فارسی، می‌توان گفت که ارائه‌ی ترجمه‌ی صحیح و روان یکی از مشکلات اساسی در ترجمه متون انگلیسی به فارسی محسوب می‌شود. نگاهی به انبوه کتاب‌هایی که از زبان انگلیسی به فارسی ترجمه شده است، و مشاهده‌ی مشکلات عدیده‌ی معنایی و محتوای و مشکل سلیس بودن آن‌ها به خوبی این ادعا را تایید می‌کند. این مشکل زمانی که متن انگلیسیِ مبداء تخصصی باشد دوچندان خواهد شد چرا که مترجم علاوه بر تسلط به هر دو زبان مبداء و مقصد، می‌بایست به موضوعات تخصصی آشنایی داشته باشد و توانایی درک محتوای متن انگلیسی را داشته باشد تا در ترجمه‌ی محتوا دچار مشکل نگردد. این امر برای عمده مترجمین عمومی کاری است بس دشوار. از دیگر سوی، یافتن واژه‌های معادل برای اصطلاحات تخصصی انگلیسی نیازمند داشتن دانش گسترده در مورد اصطلاحات تخصصی هر رشته می‌باشد.

مرکز خدمات تخصصی ترجمه‌ی ترجمانو، به‌منظور رفع نیازهای کاربراندر زمینه‌ی خدمات ترجمه انگلیسی به فارسی، شبکه‌ای از مترجمین انگلیسی را تشکیل داده است. برای جلوگیری از ایجاد مشکلات ذکر شده در تکمیل فرایند ترجمه، در شبکه‌ی ترجمانو هر مترجم پیش از پیوستن به مترجمین شبکه، چندین مرحله آزمون عمومی و تخصصیِ ترجمه را پشت سر می‌گذارد. ارزیابان شبکه‌ی ترجمانو، که افراد حرفه‌ای و با سابقه در زمینه‌ی ترجمه انگلیسی به ‌فارسی و بالعکس، هستند به‌دقت خروجی‌ها و ترجمه‌های هر مترجم را زیرنظر گرفته، برطبق استانداردهای شبکه‌ی ترجمانو به هر مترجم امتیاز می‌دهند. این امتیاز نه‌تنها در بدو ورود به جمع مترجمین ترجمانو، شرط لازم برای تایید مترجم محسوب می‌شود، بلکه به‌طور مداوم، تخصص و تبحّر هر مترجم در انجام ترجمه‌ انگلیسی به فارسی در زمینه‌های تخصصی مختلف مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. درصورتی که توان و شایستگی یک مترجم، در انجام ترجمه‌های تخصصی زمینه‌ای خاص ناکافی شمرده شود، امکان ترجمه انگلیسی به فارسی در آن زمینه، از مترجم مذکور سلب خواهد شد.

رضایت بیش از ۸۵ درصدی مشتریان ترجمانو از خدمات ترجمه انگلیسی به فارسی ترجمانو، اطمینان خاطری است برای کاربران، که با آسودگی خاطر سفارشات ترجمه تخصصی خود را به ترجمانو بسپارند. برخی از خدمات ترجمه انگلیسی به فارسی مرکز خدمات ترجمه تخصصی ترجمانو به شرح زیر است:

• ترجمه انگلیسی به فارسی متون عمومی: ترجمه مقالات و متون عمومی، نشریه­‌ها، روزنامه­‌ها،‌ نامه­‌ها و ایمیل‌ها و سایت­‌های اینترنتی
• ترجمه انگلیسی به فارسی متون علمی و تخصصی:

ترجمه مقاله شامل: مقالات ژورنال­‌های تخصصی، مقالات قابل ارائه در کنفرانس­‌ها، ترجمه مقالات ISI

ترجمه متن شامل: ترجمه درسنامه­‌ها، جزوات و اسلایدهای آموزشی در رشته­ های مختلف، ترجمه کاتالوگ­‌ها و دفترچه­‌های راهنمای، ترجمه دانشگاهی، ترجمه زیرنویس برنامه­‌ها و فیلم­‌های علمی جهت نمایش در دانشگاه­‌ها و مراکز معتبر

• ترجمه انگلیسی به فارسی متون تجاری: آگهی­‌های بازرگانی، قرارداد­های تجاری، معرفی محصولات و خدمات به زبان انگلیسی

مقاله ترجمه انگلیسی به فارسی، شبکه مترجمین خبره انگلیسی به فارسی ترجمانو برای اولین بار در سایت ترجمانو منتشر شد.