امروزه در زندگی روزمره بسیار نام ورق گالوانیزه را می‌شنویم. ورق گالوانیزه در واقع ورق فولادی است که به وسیله‌ی فلز روی پوشانده می‌شود تا در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی مقاوم شود. به دلیل ویژگی‌های بسیار در ابعاد و اندازه‌های مختلف در بازار موجود بوده و کاربردهای فراوانی دارد. برای استفاده از این ورق‌ها نیازمند شکل‌دهی و فرمینگ آن‌ها هستیم. به وسیله‌ی دستگاه‌های خاص ورق‌های گالوانیزه را می‌توان به شکل‌های مختلفی ایجاد کرد که کاربردهای زیادی دارند.
فرآیند فرمینگ ورق گالوانیزه
مجموعه عملیاتی که طی آن ورق گالوانیزه به شکل‌های مختلف تبدیل می‌شود را فرمینگ می‌گویند. در این عملیات به کمک دستگاه‌های خاص، سطح مقطع و شکل ورق به انواع مختلف از قبیل سینوسی، ذوزنقه‌ای، شیروانی و کرکره‌ای تبدیل می‌شود. به عنوان نمونه طرح شیروانی که ظاهری شبیه به سفال دارد و امکان رنگ آمیزی آن به رنگ‌های دلخواه وجود دارد، به این صورت که با استفاده از رنگ‌های پودری و کوره پز شدن، پایداری مناسبی را در برابر شرایط محیطی به دست می‌آورد و ظاهری بسیار زیبا ایجاد می‌شود. بعد از این فرآیند و فرمینگ ورق گالوانیزه قابلیت‌ها و توانایی‌های آن شامل استحکام و تحمل بار، افزایش یافته و به دلیل داشتن اشکال خاص، آماده استفاده در کاربردهای متفاوت از جمله سرپوش می‌شود. دستگاه‌های مورد استفاده در این فرآیند قابلیت تشکیل انواع فرمینگ ورق گالوانیزه را در ضخامت‌های متفاوت دارند که در محل‌های مختلف کاربرد خواهند داشت.
انواع فرمینگ ورق گالوانیزه
ورق‌های گالوانیزه در فرم‌ها و شکل‌های متنوعی تولید می‌شوند که به دلیل ویژگی‌های آن‌ها کاربردهای زیادی دارند. در ادامه به بیان انواع فرمینگ ورق گالوانیزه می‌پردازیم:
ورق گالوانیزه طرح ذوزنقه
این محصول فرم خاصی از ورق گالوانیزه است که در آن موج‌های مربعی شکل در عرض ورق توسط دستگاه ایجاد می‌گردد، در شکل‌دهی این نوع فرمینگ ورق گالوانیزه هیچ گونه محدودیتی وجود ندارد و با توجه به سفارش مشتری طول و عرض آن مشخص می‌شود. بالاترین مقاومت در انواع ورق‌های گالوانیزه مربوط به فرم ذوزنقه‌ای است ولی از نظر پوشش سقف و دیوارها کارایی بالایی نداشته و پیشنهاد خوبی محسوب نمی‌شود. این محصول خصوصیات زیادی داشته که باعث محبوبیت آن در صنعت ساخت و ساز شده است که در ادامه برخی از آن‌ها را شرح می‌دهیم.
– زیبایی: این نوع فرم ورق گالوانیزه بسیار زیبا است.
– قیمت مناسب: در برابر مابقی فرم‌های ورق گالوانیزه از قیمت مناسب‌تری برخوردار است.
– نصب سریع و آسان: بسیار سریع به کمک یک فرد باتجربه می‌توانید این فرم از ورق گالوانیزه را نصب کنید.
– ایمنی در برابر زلزله و بسیار سبک
– مقاومت در برابر رطوبت: این ویژگی به دلیل وجود ورق گالوانیزه است که خاصیت ضد زنگ دارد.
– یکپارچگی و عدم شکستگی
– رنگ‌بندی متنوع
– تنوع در فرم‌دهی و طرح
– طول عمر خوب و عدم تغییر شکل در گذر زمان
فرم ذوزنقه‌ای ورق گالوانیزه گزینه‌ای بسیار مناسب و زیبایی برای مکان‌های پر تردد و شلوغ با آب و هوای شرجی و مرطوب است. نوع ذوزنقه‌ای دارای انواع مختلفی از قبیل دامپا، نما و آبرو است که در ابعاد مختلف قابل سفارش هستند. در ادامه هر کدام از آن‌ها را مختصر شرح می‌دهیم.
– فرم ذوزنقه‌ای ورق گالوانیزه دامپا: بیشترین کاربرد فرم دامپا در پوشش داخلی سقف و دیوارها است.
– فرم ذوزنقه‌ای ورق گالوانیزه نما: کانال‌های پیش ساخته که برای جمع آوری آب جمع شده حاصل از باران و برف و هدایت آن‌ها استفاده می‌شود و در سطح‌های شیروانی و شیب‌دار قابل استفاده است.
– فرم ذوزنقه‌ای ورق گالوانیزه آبرو: پوشش فلزی است که برای سطوح خارجی سوله‌ها و ساختمان‌ها جهت محافظت آن‌ها در برابر رطوبت و آب مورد استفاده قرار می‌گیرد.
کابرد ورق گالوانیزه ذوزنقه
یکی از مهم‌ترین کاربردهای این ورق در سقف‌های شیروانی، سوله‌های صنعتی، ویلاها و سوله‌های ورزشی بوده و همچنین به عنوان حصار دور ساختمان یا زمین مورد استفاده قرار می‌گیرد. امروزه از این نوع ورق‌ها در داخل ساختمان استفاده می‌شود که این شکل‌دهی را DEK یا عرشه فولادی می‌گویند که به جای تیرچه سفال در ساخت سقف ساختمان استفاده می‌شود. یکی دیگر از کاربردهای امروزی این فرم ورق گالوانیزه استفاده به عنوان ساندویچ پانل سقفی است که قیمت هر متر مربع آن با توجه به جنس ورق متفاوت خواهد بود. قیمت نهایی این محصول به استانداردهای آن، کیفیت، طول ورق، مجموعه تولید کننده، وزن و رنگ‌بندی آن بستگی دارد.
ورق گالوانیزه طرح کرکره سینوسی
فرم خاصی از ورق‌های گالوانیزه که به وسیله‌ی موج‌هایی با فاصله نزدیک به صورت گرد در عرض ورق ایجاد می‌شود را طرح کرکره سینوسی می‌گویند. یکی از رایج‌ترین و اولین ورق موج‌دار برای پوشش سقف‌های شیب‌دار که از زمان‌های گذشته مورد استفاده قرار می‌گرفته، ورق گالوانیزه طرح کرکره سینوسی است. به دلیل شباهت ظاهری این فرم ورق به موج‌های دایره‌ای و مدور به آن سینوسی گفته می‌شود. از ورق گالوانیزه ساده یا رنگی برای تولید این نوع کرکره استفاده می‌شود که برای پوشش‌های سقفی به صرفه‌ترین نوع فرمینگ ورق گالوانیزه است. این نوع ورق دارای کاربردهای متنوعی از جمله پوشش سقف‌های شیروانی و حصار دور زمین و ساختمان می‌باشد. کرکره‌های سینوسی رنگی به دلیل زیبایی بی‌نظیری که دارند طبیعتاً قیمت بالاتری نیز خواهند داشت.
به دلیل استفاده در پوشش سقف‌های شیروانی که همواره در تماس با رطوبت و برف و باران هستند، در ساخت این نوع فرمینگ از ورق گالوانیزه استفاده می‌شود تا مقاومت بالایی در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی داشته باشد. این طرح زیبا، شکل امواج دریا بوده و اغلب در ویلاهای منطقه شمال کشور دیده می‌شوند. تا به این جای مطلب درباره‌ی دو فرم پر کاربرد ورق گالوانیزه صحبت شد در ادامه به بررسی تفاوت این دو فرم می‌پردازیم.
ورق‌های ذوزنقه‌ای و سینوسی کاربردی مشابه یکدیگر دارند ولی در سایزها و میزان مقاومت متفاوت هستند. برخی تصور می‌کنند هر چقدر ضخامت ورق بالاتر باشد ، کیفیت و مقاومت بهتری داشته و در نتیجه برای کاربردی که قرار است استفاده شود مناسب‌تر است. ولی این تصور کاملا اشتباه است! بر اساس نوع مصرف، مکان مورد استفاده و فشارهای وارد شده روی ورق باید ضخامت و طول مناسب را در نظر گرفت. با افزایش ضخامت ورق، وزن آن بیشتر شده و محصول سنگین‌تر خواهد بود، به همین دلیل با توجه به نیاز خود باید محصولی با وزن مناسب سفارش داد.
ورق گالوانیزه طرح سفال
این نوع فرم ورق گالوانیزه بسیار مستحکم و زیبا است که برای هر مدل سقف شیروانی مناسب بوده و از آن برای پوشش سقف آلاچیق، شیروانی و سقف‌های طرح سفال و سردر ساختمان‌ها استفاده می‌شود. ورق طرح سفال از ورق‌های گالوانیزه و رنگی با ضخامت ۴/۰-۶/۰ میلی‌متر تولید می‌گردد.
ورق طرح سفال موج‌دار
این محصول دارای وزنی سبک و زیبایی خیره کننده است که به محل اجرا زیبایی، ایمنی و استحکام می‌بخشد و همانند سفال شکستگی و پوسیدگی ندارد. مزایای ورق طرح سفال شامل سبک بودن و ایمنی بالا در برابر زلزله، نصب آسان و راحت، زیبایی بالا، قیمت مناسب نسبت به مصالح دیگر، ثابت ماندن رنگ در دراز مدت، سازگار بودن با انواع شرایط جوی و مقاومت و استحکام در برابر گرد باد و طوفان می‌باشد.
ورق گالوانیزه طرح شادولاین
یکی از زیباترین طرح‌های موج‌دار ورق شیروانی، طرح شادولاین است، این طرح شبیه به ذوزنقه و طرحی کلاسیک بوده که ابتدا بر روی ساندویچ پانل استفاده می‌شد ولی به مرور زمان با افزایش تقاضا بر روی سقف‌های مختلف اجرا گردید. قیمت این ورق نسبت به مابقی فرم‌ها کمی بالاتر بوده ولی از نظر زیبایی بی‌نظیر است و ساختمان‌ها را از حالت سنتی خارج و مدرن می‌کند.
انواع روش رول فرمینگ ورق
فرم‌دهی ورق‌های فلزی در گذشته به روش‌های مختلفی مانند پرس کردن یا خم کردن انجام می‌شد. به دلیل پایین بودن سرعت کار، بالا بودن هزینه این روش‌ها، استفاده از نیروی کار زیاد و زیاد بودن قیمت تمام شده پروفیل‌ها برای مصرف کننده، در حال حاضر از این روش‌ها کم‌تر استفاده شده و بیشتر روش رول فرمینگ که روشی نوین برای فرم‌دهی ورق‌های فلزی از جمله گالوانیزه است استفاده می‌شود. زیرا روش رول فرمینگ به واسطه استفاده از دستگاه و بدون نیاز به اپراتور کار با سرعت بالا انجام شده و همچنین هزینه تمام شده پروفیل‌ها نسبت به روش‌های قدیمی کم‌تر است. رول فرمینگ ورق‌های گالوانیزه به دو روش سرد و گرم انجام می‌شود که در ادامه آن‌ها را بیان می‌کنیم:
رول فرمینگ به روش سرد
روش سرد یا نورد سرد برای ورق‌هایی مانند ورق‌های آلومینیومی، استیل با محتوای کربن کم و ورق‌های آلیاژی مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد که ضخامت کمی دارند. این روش فرم‌دهی پر کاربردتر از روش نورد گرم بوده زیرا ورق‌های نازک طرح‌دار و سبک بیشترین کاربرد را در صنایع دارند. در این روش به دلیل ضخامت کم ورق‌ها، دمای آن‌ها را زیاد بالا نمی‌برند، به همین دلیل فرم‌دهی این ورق‌ها سریع‌تر و به آسانی انجام می‌پذیرد.
رول فرمینگ به روش گرم
روش گرم یا فرمینگ به روش نورد گرم در تعداد محدودی از کارخانه‌ها برای مصارف کاربردی محدود انجام می‌پذیرد. این روش مختص ورق‌هایی با ضخامت زیاد مانند ورق‌های فولادی در گریدهای مختلف است. در این روش، دمای ورق‌ها به حدی زیاد می‌شود تا به فرم‌دهی نوع ضخیم آن کمک شود. رول فرمینگ به روش نورد گرم طرفداران کم‌تری دارد و محصولاتی همچون نبشی یا تیر آهن به این روش فرمینگ می‌شوند. انجام عملیات به این روش نیازمند دقت بالا در تنظیم دمای مورد نیاز می‌باشد زیرا تغییر دما ممکن است منجر به نابودی محصول شود.
انواع دستگاه نورد رول فرمینگ ورق گالوانیزه
دستگاه نورد با وارد کردن نیرو باعث حرکت غلتک‌ها و فرم‌دهی و ایجاد طرح روی ورق‌های گالوانیزه می‌شود. دستگاه نورد رول فرمینگ در انواع مختلفی وجود دارد و در واقع به چهار دسته نورد دوپلکس ( Duplex )، نورد معلق ( cantilevered )، نورد ترکیبی ( Through–Shaft Duplex ) و دستگاه نورد استاندارد یا صفحه‌ای ( Rafted ) تقسیم‌بندی می‌شود.
انواع قالب فرمینگ ورق گالوانیزه
دستگاه رول فرمینگ ورق در قالب‌های مختلفی در بازار وجود دارد و هر دستگاه روی ورق گالوانیزه، طرح متفاوتی را ایجاد می‌کند. البته از این دستگاه‌ها برای مابقی ورق‌های فولادی نیز استفاده می‌شود. بیان این نکته اهمیت دارد که هر طرح ورق گالوانیزه دارای کاربرد خاصی بوده و در صنایع مختلف از جمله ساختمان‌سازی مورد استفاده قرار می‌گیرند. انواع قالب‌های رول فرمینگ را در ادامه بررسی می‌کنیم.
– قالب ورق شیروانی: این طرح خود دارای چندین طرح مختلف از قبیل کرکره‌ای، شیروانی ذوزنقه و شیروانی شادولاین است. دستگاه رول فرمینگ ورق شیروانی قابلیت تولید ورق‌های شیروانی را در طرح‌های مختلف دارد و اغلب کاربرد این ورق‌ها در ساختمان‌ها و سوله‌ها است.
– قالب طرح ذوزنقه: این قالب ورق گالوانیزه را با طرح ذوزنقه تولید کرده و برای ساخت سقف‌های انواع سازه‌ها به کار می‌رود. نام دیگر این قالب ورق عرشه فولادی است.
– قالب طرح سفال یا تیپ پالرمو: طرح این قالب روی ورق‌های گالوانیزه با ضخامت ۰۵/۰ میلی‌متر اجرا شده و فاصله قسمت‌های خمشی از هم ۲۵ سانتی‌متر و ما بین آن‌ها کمی به سمت بیرون انحنا داشته و صاف نیست.
– قالب طرح سفال یا تیپ فرانسه: این طرح به صورت یک خمیدگی بزرگ، دو خمیدگی کوچک و مجدد یک خمیدگی بزرگ است و امروزه به دلیل شباهت زیاد به سنگ‌های سفالی، جایگزین سفال برای سقف‌ها شده است.
– قالب طرح پروفیل: این قالب در طرح‌ها و شکل‌های مختلف مانند پروفیل درب و پنجره، آلاچیق، گل خانه و … تولید شده و پروفایل‌های لوله‌ای نیز در این دسته تولید می‌شوند.
– قالب طرح دیواری یا کانکسی: این قالب برای چین دادن به ورق‌های فولادی از جمله گالوانیزه مورد استفاده قرار می‌گیرد و چین‌های داخلی و خارجی آن با هم یک اندازه هستند و برای ساخت کانکس و کانتینر از آن استفاده می‌شود.
– قالب طرح دیواری یا دامپا و نما: این طرح شباهت زیادی با طرح کانکسی دارد و تنها اختلاف آن‌ها در تفاوت چین‌ها است در طرح نما بخش‌های خمشی دارای گوشه بوده و در طرح دامپا بخش‌های خمیده شده به صورت نیم دایره هستند.
سخن آخر
امروزه فرمینگ ورق گالوانیزه، یکی از پرکاربردترین فرآیندها است که مورد توجه قرار گرفته و جایگزین فرآیندهای قدیمی همچون پرس شده‌اند. در واقع فرمینگ یا رول فرمینگ یعنی شکل دهی ورق گالوانیزه به محصول مورد نظر است. تا قبل از استفاده از رول فرمینگ، بسیاری از کارخانه‌ها مجبور به استفاده از نیروی کار زیاد جهت فرم‌دهی به ورق‌ها بودند که این کار موجب افزایش هزینه‌ها و بازده پایین می‌شد. در حالی که با ایجاد فرآیند رول فرمینگ با قابلیت‌های منحصر به فرد خود، باعث کاهش هزینه‌ها و جلب نظر کارفرمایان شد. در این مطلب از وب سایت همراه فلز شما را با انواع روش های رول فرمینگ ورق و مزایا و کاربردهای آن آشنا کردیم، اگر به دنبال فرم‌دهی ورق‌های گالوانیزه هستید، بهترین گزینه پیشنهادی رول فرمینگ است. بسیار سپاسگزاریم که تا انتهای مطلب همراه ما بودید.
منبع: چرا ورق گالوانیزه زنگ می‌زند؟
آموزش سئو